योग दिन दिवस संपूर्ण माहिती अंतरराष्ट्रीय योग दिवस२०२४ | Yoga Day Full Information International Yoga Day 2024
सर्वांना नमस्कार आज आपण २१ जून रोजी येणाऱ्या अंतर राष्ट्रीय योग दिन दिवस या विषयी माहिती पाहणार आहोत.
योगशास्त्र हे भारतात उदयास आलेले आणि सर्वथा भारतातच विकास पावलेले असे एक वैशिष्टयपूर्ण शास्त्र आहे. भारताच्या आस्तिक दर्शनामध्ये योगशास्त्राची गणना होते. प्रवृत्ती मार्गी आणि निवृत्ती मार्गी अशा दोन्ही प्रकारच्या साधकांना जे परम उपयोगी असून आजवर या मार्गातल्या सिद्ध पुरूषांनी त्याचे रक्षण निरंतर केलेले आहे.
योग दिन/दिवस (toc)
योगाच्या अष्टांगांपैकी पहिलीं चार अंगे याच हेतूने मांडली गेली आहेत. त्यांत यम व नियम अंतर्बाह्य सुचितेकरिता आवश्यक आहेत. बहिरंग साधन व अंतरंग साधन या दृष्टिने त्यांचे महत्त्व स्पष्टच आहे. ऐच्छिक व पारमार्थिक अशा दोन्ही दृष्टीनी यमनियमांचा अभ्यास अनिवार्य आहे हे सहज समजून येण्यासारखे आहे. यानंतरचे तिसरे अंग आसन याची योगसाधनेच्या दृष्टीने व्याख्या आनंदी सुटसुटीत व सोप्पी "स्थिरसुखमासनम्" अशी असली तरी मन एकाग्र करण्याकरीता एका आसनांत स्थिरपणे त्रास न होता पुनः आसन मांडण्याची व बदलण्याची आवश्यकता न पडता पुरेसा वेळ निश्चल बसता येणे आवश्यक असते. ह्याच कारणाने शरीर सुदढ पण लवचिक ठेवण्याकरिता, व्याधिमुक्त सक्षम व उत्साहपूर्ण बनविण्याकरिता, योगी महात्म्यांनी अनेक प्रकारची आसने शोधून काढली आहेत. शरीरातील सर्व मल, दोष विकार नाहीसे करुन ते उत्पन्न होऊच शकणार नाहीत तसेच शुद्ध शारीरीक स्वास्थ्य प्राप्त होईल अशी ही आसने आहेत.
आसनानंतरचे योगाचे अंग म्हणजे प्राणायाम. प्राणायाम संबंधी अनेक प्रकारच्या भाबड्या समजूती आहेत. त्यामुळे बहुतेक लोकांच्या हृदयांत त्यासंबंधी भीती बसलेली असते. प्राणायामाच्या पूर्व सिद्धतेचे सांगोपांग विवरण, प्राणायामाच्या स्पष्ट व असंदिग्ध अर्थ प्राणायामाचे विभिन्न प्रकार व त्याचे पासून होणारे लाभ यांचे लक्षपूर्वक अभ्यास केल्यास व त्यांत दिलेल्या सूचनांचे पालन करीत क्रमाक्रमाने प्राणायामाचा अभ्यास केल्यास अभ्यासकाला आपल्यातील सुप्त शक्ती जागृत झाल्याचा अनुभव येईल.
योग दिनाचा उद्देश काय?
जगभरात योगाभ्यासाच्या अनेक फायद्यांविषयी जागरुकता निर्माण करणे हे आंतरराष्ट्रीय योग दिनाचे उद्दिष्ट आहे. आंतरराष्ट्रीय योग दिनाच्या स्थापनेचा मसुदा भारताने प्रस्तावित केला होता आणि त्याला 175 सदस्य देशांनी पाठिंबा दिला होता.
योग दिनाचे जनक कोण आहेत?
योग तत्वज्ञानाचे प्रणेते महर्षी पतंजली यांनी 'योग सूत्र' रचले होते. यासाठी महर्षी पतंजली यांना योगाचे जनक म्हटले जाते.
योग दिन 2024 ची थीम काय आहे.
आंतरराष्ट्रीय योग दिन 2024 ची थीम "मानवता आहे. योग दिन साजरा करण्याचा उद्देश योगाच्या सर्वांगीण स्वरूपाविषयी जागरुकता निर्माण करणे आणि लोकांना त्यांच्या दैनंदिन जीवनात चांगल्या आरोग्यासाठी त्याचा समावेश करण्यास प्रोत्साहित करणे हा आहे.
२१ जून रोजी जागतिक योग दिवस का साजरा केला जातो?
आंतरराष्ट्रीय योग दिवस दरवर्षी २१ जून रोजी साजरा केला जातो. हा दिवस उत्तर गोलार्धात वर्षातील सर्वात मोठा दिवस आहे आणि योगामुळे व्यक्तीला दीर्घायुष्य लाभते. 11 डिसेंबर 2014 रोजी 21 जून रोजी 'आंतरराष्ट्रीय योग दिन' साजरा करण्याच्या प्रस्तावाला संयुक्त राष्ट्रांच्या 177 सदस्यांनी मान्यता दिली.
योग दिनाचा लोगो कशाचे प्रतीक आहे?
लोगोमध्ये दोन्ही हात जोडणे योगाचे प्रतीक आहे. हे वैश्विक चेतनेसह वैयक्तिक चेतनेचे संघटन दर्शवते. हे मन आणि शरीर, मनुष्य आणि निसर्ग यांच्यातील एकात्मतेचे प्रतीक आहे. तपकिरी पाने पृथ्वीच्या घटकाचे प्रतीक आहेत.
योगाचा अर्थ काय?
योग हा आध्यात्मिक, शारीरिक आणि मानसिक पद्धतींचा एक संच आहे ज्याचा उगम प्राचीन भारतात झाला. योगाचा शब्दशः अर्थ जोडणे. योगामध्ये शारीरिक व्यायाम, शरीर मुद्रा (आसन), ध्यान, श्वास तंत्र आणि व्यायाम यांचा समावेश होतो. या शब्दाचाच अर्थ 'योग' किंवा स्वत:मधील अध्यात्मिक आणि भौतिकाचे मिलन असा होतो.
योगाचे दुसरे नाव काय आहे?
'योग' हा शब्द आत्मनेपदी दिवदिगणीय धतु 'युज समाधी' मधील 'घन' प्रत्यय पासून आला आहे. अशा रीतीने 'योग' या शब्दाचा अर्थ समाधी, म्हणजेच मनाच्या अंतःप्रेरणेचा संयम असा होतो. तसे, 'योग' हा शब्द 'युजिर योग' आणि 'युज संयमाने' या क्रियापदांवरूनही तयार झाला आहे, परंतु या प्रकरणात योग या शब्दाचा अर्थ अनुक्रमे बेरीज, बेरीज आणि नियमन असा होईल.
योगाची स्थापना केव्हा झाली?
प्रारंभिक वैदिक काळ (3000 ईसापूर्व)अलीकडे पर्यंत, पाश्चात्य विद्वानांचा असा विश्वास होता की योगाची उत्पत्ती सुमारे 500 ईसापूर्व झाली, जेव्हा बौद्ध धर्माचा उदय झाला. परंतु हडप्पा आणि मोहेंजोदारो येथे केलेल्या उत्खननात सापडलेल्या योग मुद्रांवरून असे समजते की योग 5000 वर्षांपूर्वीपासूनच प्रचलित होता.
योगाचा निर्माता कोण आहे?
पतंजलीला आधुनिक योगाचे जनक म्हणून ओळखले जाते. भारताच्या काही भागात, तिरुमलाई कृष्णमाचार्य यांना आधुनिक योगाचे जनक देखील मानले जाते.
पहिले योगगुरू कोण होते?
योगविद्येत, शिव हा पहिला योगी किंवा आदियोगी आणि पहिला गुरु किंवा आदिगुरू म्हणून पाहिला जातो. काही हजार वर्षांपूर्वी, हिमालयातील कांतिसरोवर सरोवराच्या किनाऱ्यावर, आदियोगींनी पौराणिक सप्तर्षींना किंवा "सात ऋषींना" आपले गहन ज्ञान दिले.
योगाचा मूळ शब्द कोणता?
'योग' हा शब्द संस्कृत मूळ 'युज' या शब्दापासून बनला आहे, ज्याचा अर्थ 'जोडणे' किंवा 'जोडणे' किंवा 'एकत्र होणे' असा होतो.
योगामध्ये किती आसने आहेत?
मानवी व्यवस्थेच्या सखोल आणि संपूर्ण अन्वेषणानंतर, योग प्रणालीने 84 आसनांना योगासन म्हणून ओळखले, 84 आसने ज्याद्वारे तुम्ही तुमचे शरीर आणि मन तुमच्या परम कल्याणासाठी मोठ्या क्षमतेत बदलू शकता.
योगाचा अर्थ काय?
योग मुळात अत्यंत सूक्ष्म विज्ञानावर आधारित एक आध्यात्मिक शिस्त आहे जी मन आणि शरीर यांच्यात सुसंवाद आणण्यावर केंद्रित आहे. हे निरोगी आणि सशक्त जीवन जगण्याचे शास्त्र आणि कला आहे. 'योग' शब्दाची उत्पत्ती संस्कृत 'युज' या शब्दापासून झाली आहे. म्हणजे 'जोडणे' किंवा 'सामील होणे' किंवा 'एकत्रित होणे'
योगाचे किती भाग आहेत?
त्याच्या स्थितीसाठी आणि सिद्धीसाठी, काही उपाय आवश्यक आहेत ज्यांना 'अवयव' म्हणतात आणि ज्यांना संख्या आठ मानले जाते. अष्टांग योग अंतर्गत, पहिली पाच अंगे (यम, नियम, आसन, प्राणायाम आणि प्रत्याहार) 'बहिरंगा' म्हणून ओळखली जातात आणि उर्वरित तीन अंगे (धारणा, ध्यान, समाधी) 'अंतरंग' म्हणून ओळखली जातात.
भारतातील प्रसिद्ध योग संस्था कोणती आहे?
योग संस्था (संक्षिप्त TYI) ही एक सरकारी मान्यताप्राप्त ना-नफा संस्था आहे जी जगातील सर्वात मोठ्या संस्थांपैकी एक म्हणून ओळखली जाते.
जुने संघटित योग केंद्र म्हणून ओळखले जाते. याची स्थापना 1918 मध्ये श्री योगेंद्र (1897-1989) यांनी केली होती, जे योगाचे संस्थापक होते. आधुनिक पुनरुज्जीवनातील ते एक महत्त्वाचे व्यक्तिमत्त्व होते
